Miodownik z kaszą manną siostry Anastazji – niezawodny przepis na domowy deser

Miodownik z kaszą manną siostry Anastazji to prawdziwa perełka wśród tradycyjnych polskich ciast. Ten wyjątkowy deser łączy w sobie miodowe, puszyste ciasto z delikatnym kremem z kaszy manny, tworząc harmonijne połączenie smaków, które rozpływa się w ustach. Przepis pochodzi ze słynnej kolekcji siostry Anastazji, zakonnicy znanej z niezawodnych i prostych receptur, które od lat cieszą się ogromną popularnością w polskich domach. Miodownik to doskonały wybór na rodzinne uroczystości, świąteczny stół lub popołudniową herbatkę. Jego przygotowanie nie wymaga skomplikowanych technik cukierniczych, a efekt końcowy zachwyci nawet najbardziej wymagających smakoszy.
Składniki na miodownik z kaszą manną siostry Anastazji
Przygotowanie tego wyjątkowego ciasta wymaga starannie dobranych składników. Warto postawić na produkty wysokiej jakości, szczególnie jeśli chodzi o miód, który nadaje ciastu charakterystyczny aromat i smak.
Składniki na ciasto miodowe:
- 2 szklanki mąki pszennej (320 g)
- 2 jajka
- 3/4 szklanki cukru (150 g)
- 100 g masła
- 3 łyżki płynnego miodu (najlepiej lipowego lub wielokwiatowego)
- 1 łyżeczka sody oczyszczonej
- 1 łyżeczka przyprawy do piernika
- 2 łyżki kakao (opcjonalnie)
Składniki na krem z kaszy manny:
- 1 litr mleka
- 1 szklanka kaszy manny (200 g)
- 1 szklanka cukru (200 g)
- 250 g masła (temperatura pokojowa)
- 2 łyżki miodu
- 1 łyżeczka ekstraktu waniliowego
- 100 g orzechów włoskich (opcjonalnie)
Dodatkowo:
- 200 g powideł śliwkowych lub dżemu z ciemnych owoców
- 50 g czekolady deserowej do dekoracji
- Garść posiekanych orzechów do posypania (opcjonalnie)
Przygotowanie tradycyjnego miodownika z kremem grysikowym
Przygotowanie miodownika wymaga wykonania kilku etapów, ale każdy z nich jest prosty i nie wymaga specjalistycznych umiejętności cukierniczych. Ciasto najlepiej przygotować dzień wcześniej, aby miało czas nabrać odpowiedniej wilgotności i miękkości.
Krok 1: Przygotowanie ciasta miodowego
- W rondelku rozpuść masło z cukrem i miodem na małym ogniu, mieszając do całkowitego rozpuszczenia składników. Nie doprowadzaj mieszanki do wrzenia – wystarczy, że składniki się połączą.
- Zdejmij rondelek z ognia i odstaw do lekkiego przestudzenia (około 5-10 minut).
- Do miski przesiej mąkę, dodaj sodę i przyprawę do piernika, a jeśli lubisz ciemniejszy miodownik, dodaj również kakao.
- Do przestudzonej masy miodowej wbij jajka i dokładnie wymieszaj.
- Połącz składniki mokre z suchymi, wyrabiając gładkie, elastyczne ciasto. Ciasto będzie dość miękkie, ale nie powinno być lepkie.
- Podziel ciasto na dwie równe części, zawiń w folię spożywczą i wstaw do lodówki na minimum 30 minut.
Krok 2: Pieczenie placków
- Rozgrzej piekarnik do temperatury 180°C (opcja góra-dół).
- Przygotuj formę o wymiarach około 24×24 cm lub 25×35 cm, wyłóż ją papierem do pieczenia.
- Wyjmij pierwszą część ciasta z lodówki, rozwałkuj na grubość około 0,5 cm i przenieś do formy, dokładnie dopasowując do jej kształtu.
- Piecz przez 15-18 minut, aż ciasto lekko się zarumieni i będzie sprężyste po dotknięciu.
- Powtórz proces z drugą częścią ciasta.
- Upieczone placki odstaw do całkowitego wystudzenia.
Wskazówka: Aby ciasto było idealnie miękkie, możesz upiec je dzień wcześniej i przechować w szczelnie zamkniętym pojemniku. Miodownik z każdym dniem staje się bardziej miękki i zyskuje na smaku!
Krok 3: Przygotowanie kremu z kaszy manny
- W dużym garnku zagotuj mleko z cukrem, cały czas mieszając, aby cukier się rozpuścił.
- Gdy mleko zacznie się gotować, zmniejsz ogień i powoli wsypuj kaszę mannę, energicznie mieszając, aby nie powstały grudki.
- Gotuj masę na małym ogniu przez około 5-7 minut, aż zgęstnieje i zacznie odchodzić od ścianek garnka.
- Zdejmij garnek z ognia, dodaj 2 łyżki miodu i dokładnie wymieszaj.
- Przykryj masę folią spożywczą (tak, aby folia dotykała powierzchni kremu) i odstaw do całkowitego wystudzenia (około 1-2 godziny).
- Masło ubij mikserem na puszystą masę, a następnie stopniowo, małymi porcjami dodawaj wystudzoną masę grysikową, cały czas miksując na średnich obrotach.
- Na końcu dodaj ekstrakt waniliowy i miksuj jeszcze przez 2-3 minuty, aż krem będzie jednolity i puszysty.
- Jeśli używasz orzechów, delikatnie wmieszaj je do kremu łyżką.
Krok 4: Składanie miodownika
- Na paterze lub tacy ułóż pierwszy placek.
- Posmaruj go równomiernie powidłami śliwkowymi lub dżemem, pozostawiając około 0,5 cm marginesu od brzegów.
- Na powidła wyłóż połowę kremu grysikowego i delikatnie wyrównaj.
- Przykryj drugim plackiem, lekko dociskając.
- Resztę kremu wyłóż na wierzch ciasta i dokładnie wyrównaj.
- Wstaw ciasto do lodówki na minimum 4 godziny, a najlepiej na całą noc.
Krok 5: Dekoracja i podanie
- Przed podaniem roztop czekoladę w kąpieli wodnej lub mikrofalówce.
- Przelej roztopioną czekoladę do małego woreczka, odetnij malutki róg i udekoruj wierzch ciasta czekoladowymi wzorami.
- Opcjonalnie posyp wierzch posiekanymi orzechami.
- Pokrój ciasto na porcje ostrym nożem, który warto co jakiś czas zanurzać w gorącej wodzie i wycierać.
Wskazówka: Miodownik najlepiej smakuje na drugi lub trzeci dzień po przygotowaniu, gdy ciasto przejdzie wilgocią z kremu i stanie się miękkie i puszyste.
Wartości odżywcze miodownika z kaszą manną
Miodownik z kaszą manną to ciasto bogate w składniki odżywcze, choć jak każdy deser, powinno być spożywane z umiarem. Poniżej przedstawiamy przybliżone wartości odżywcze jednej porcji (kawałek o wymiarach około 5×5 cm):
- Kalorie: około 350-400 kcal
- Białko: 5-7 g
- Węglowodany: 45-50 g (w tym cukry: 25-30 g)
- Tłuszcze: 18-20 g
- Błonnik: 1-2 g
Miód zawarty w cieście dostarcza naturalnych antyoksydantów i ma właściwości antybakteryjne. Kasza manna jest źródłem węglowodanów złożonych, które dostarczają energii. Orzechy (jeśli zostały dodane) wzbogacają ciasto o zdrowe tłuszcze, białko i minerały, takie jak magnez i cynk.
Porady i wskazówki do przygotowania idealnego miodownika
- Wybór miodu: Do miodownika najlepiej sprawdzi się miód lipowy lub wielokwiatowy, które mają intensywny aromat i smak. Unikaj miodów o bardzo delikatnym smaku, jak akacjowy, który może „zginąć” w cieście.
- Konsystencja kremu: Jeśli krem z kaszy manny wyszedł zbyt gęsty, możesz dodać do niego 2-3 łyżki mleka podczas miksowania z masłem. Jeśli natomiast jest zbyt rzadki, wstaw go na 30 minut do lodówki przed użyciem.
- Przechowywanie: Miodownik można przechowywać w lodówce do 5 dni. Przed podaniem warto wyjąć go na 15-20 minut wcześniej, aby nabrał temperatury pokojowej – wtedy smakuje najlepiej.
- Mrożenie: Ciasto można również zamrozić (bez dekoracji) – zachowa świeżość do 2 miesięcy. Rozmrażaj je powoli w lodówce przez noc.
- Warianty: Możesz eksperymentować z dodatkami do kremu – świetnie sprawdzą się rodzynki namoczone w rumie, suszone morele czy kandyzowana skórka pomarańczowa. Niektórzy dodają również do kremu łyżkę kawy rozpuszczalnej, co nadaje interesujący, głębszy smak.
Tradycja miodownika siostry Anastazji
Przepisy siostry Anastazji cieszą się w Polsce ogromną popularnością dzięki swojej prostocie i niezawodności. Siostra Anastazja, a właściwie Anastazja Pustelnik, jest zakonnicą ze Zgromadzenia Sióstr Służebniczek NMP w Krakowie, która przez lata pracowała w kuchni przygotowując posiłki dla jezuitów.
Jej miodownik z kaszą manną to jedno z tych ciast, które stały się klasykiem polskiej kuchni domowej. Oryginalny przepis był przekazywany z ust do ust, zanim został opublikowany w jednej z jej popularnych książek kucharskich. Ciasto to łączy w sobie elementy tradycyjnego piernika i kremu budyniowego, tworząc deser, który jest jednocześnie prosty i wyjątkowy.
W wielu polskich domach miodownik siostry Anastazji gości na stołach podczas świąt i rodzinnych uroczystości, a każda rodzina ma swoją małą wariację tego przepisu. Niektórzy dodają więcej przypraw korzennych do ciasta, inni wzbogacają krem bakaliami, ale esencja pozostaje ta sama – miękkie, miodowe ciasto i kremowa, delikatna masa grysikowa.
Pamiętaj, że najważniejszym składnikiem każdego domowego wypieku jest cierpliwość i miłość do gotowania. To one sprawiają, że nawet najprostsze ciasto smakuje wyjątkowo!